W ostatnich miesiącach dużo mówi się o zmianach w zasadach korzystania ze zwolnień lekarskich i korzystnych rozwiązaniach, które z nich wynikają dotyczących np. tego, że będzie można korzystać ze zwolnienia od pracy w ramach jednego stosunku pracy, a jednocześnie świadczyć pracę w ramach drugiego, jeśli nie będzie to w sprzeczności z zaleceniami lekarza. Chodzi tu o tak oczywiste przypadki jak ten, gdy w wyniku złamania nogi pracownik nie może świadczyć pracy, która wiąże się z koniecznością obecności w biurze, ale może wykonywać pracę zdalną w ramach zlecenia, czy drugiego stosunku pracy. Oznacza to, że w praktyce będzie możliwe jednoczesne pobieranie zasiłku i wynagrodzenia. Umożliwi to art. 17 ust. 1c i ust. 1d ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, który przewiduje, że:

1c. W przypadku spełniania warunków podlegania ubezpieczeniom społecznym z co najmniej dwóch tytułów do tych ubezpieczeń niezdolność do pracy z powodu choroby dotyczy każdego z tych tytułów, dla których odrębnie wystawia się zwolnienie od pracy.
1d. Jeżeli jednak praca zarobkowa w ramach określonego tytułu może być wykonywana z uwagi na rodzaj tej pracy, na żądanie ubezpieczonego można nie wystawić zwolnienia od pracy z tego tytułu.

Jednak ustawa z 21 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw przewiduje również inną zmianę, o której mówi się znacznie rzadziej. W art. 1 wprowadzono zmiany w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w tym w szczególności w jej art. 80 regulującym obowiązki ubezpieczonych zmieniono brzmienie punktu 5. Przed nowelizacją przewiduje on, że w celu ustalenia prawa do świadczeń oraz ich wysokości ubezpieczeni zobowiązani są do poddania się badaniom lekarskim, a także leczeniu lub rehabilitacji, jeżeli oczekuje się, że leczenie lub rehabilitacja przywróci zdolność do pracy lub spowoduje, że zdolność do pracy zostanie zachowana. Regulacja ta zostanie rozszerzona i będzie zobowiązywała do poddania się badaniom lekarskim, badaniom psychologicznym lub badaniom przeprowadzanym przez osoby wykonujące samodzielny zawód medyczny, a także leczeniu lub rehabilitacji, jeżeli oczekuje się, że leczenie lub rehabilitacja przywrócą zdolność do pracy lub spowodują, że zdolność do pracy zostanie zachowana. Zmiana ta jest związana ze zmianami w organizacji orzecznictwa w ZUS, zgodnie z którymi orzeczenia będą wydawane przez lekarzy orzeczników i specjalistów wykonujących samodzielne zawody medyczne. To dlatego przepisy po nowelizacji będą przewidywały obowiązek poddania się, obok badania lekarskiego, badania psychologicznego (realizowanego w uzasadnionych przypadkach przez psychologów będących konsultantami ZUS), także badaniu specjalisty wykonującego samodzielny zawód medyczny, w postępowaniu związanym z wydaniem orzeczenia dla celów świadczeń. Jakie mogą być konsekwencje odmowy ze strony ubezpieczonego? Zgodnie z art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w przypadku gdy ubezpieczony utrudnia możliwość wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, ZUS może, w drodze decyzji, wstrzymać wypłatę świadczenia lub zawiesić postępowanie do chwili podjęcia współpracy.

Źródło: infor.pl