Rajd poprowadzi uczestników trasą Miłoszów – Zawidów – Sieniawka – Frydlant – Srbska – Leśna, odwiedzając miejsca związane z marszem więźniów. W programie przewidziano spotkania z regionalistami oraz symboliczne zapalenie zniczy pamięci w kluczowych lokalizacjach.
Ważne informacje dla uczestników:
- Należy zabrać dokument tożsamości – przekraczamy granicę państwową.
- Każdy uczestnik powinien posiadać indywidualne ubezpieczenie na czas trwania rajdu.
Szczegółowy program rajdu:
10:00 – Miłoszów k. Leśnej
- Zbiórka przy pomniku pamięci więźniów,
- Uroczyste odsłonięcie tablicy informacyjnej,
- Zapalenie zniczy,
- Oficjalny start rajdu.
10:45 – 11:00 – Zawidów
- Wizyta na cmentarzu i zapalenie zniczy,
- Zwiedzanie ruin obiektu Hitlerjugend.
12:00 – Sieniawka
- Zapalenie zniczy przy pomniku,
- Zwiedzanie kompleksu Zittwerke AG z przewodnikiem.
15:00 – Frydlant – Srbska (Czechy)
- Zapalenie zniczy na granicy
16:00 – Leśna
- Zapalenie zniczy przy sztolni,
- Zakończenie i podsumowanie rajdu.
Wydarzenie to nie tylko podróż śladami historii, ale także hołd oddany ofiarom nazistowskiego terroru. Pamięć o przeszłości jest naszym obowiązkiem, dlatego zachęcamy do udziału i wspólnego upamiętnienia tych tragicznych wydarzeń.
Uwaga!
Osoby chcące przebyć całą trasę, a nieposiadające własnych pojazdów, proszone są o wcześniejszą rezerwację miejsc u organizatorów. Zachęcamy do zabrania zniczy, które zostaną zapalone w Miłoszowie, Zawidowie, Sieniawce i Leśnej. Na trasie rajdu przewidziane są spotkania z regionalistami, którzy przybliżą historię miejsc związanych z marszem śmierci. Uczestnicy otrzymają również materiały historyczne dotyczące odwiedzanych lokalizacji.
Kontakt z organizatorem:
Stowarzyszenie „Zamek Czocha”
Tel: 693 177 007, 604 927 300, 517 512 344
e-mail: loginfo@go2.pl
Marsz Śmierci – Tragiczne Losy Więźniów AL Hartmannsdorf
Podczas II wojny światowej, na terenie dzisiejszego powiatu lubańskiego, w miejscowości Miłoszów (przed wojną Hartmannsdorf, gmina Marklissa), od kwietnia 1944 r. do lutego 1945 r. funkcjonował obóz AL Hartmannsdorf – filia obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen.
Więźniowie przebywający w obozie pochodzili głównie z Polski, ale także z ZSRR, Niemiec, Czech i Francji. Wykorzystywano ich do pracy przymusowej, m.in. przy budowie kompleksu sztolni drążonych w skalistym wzgórzu w miejscowości Marklissa (dzisiejsza Leśna), oddalonej o około 5 km od obozu. Prace te nigdy nie zostały ukończone. Część więźniów pracowała również w pobliskich zakładach przemysłowych, które zostały przystosowane do produkcji zbrojeniowej III Rzeszy.
W połowie lutego 1945 r., w obliczu zbliżającego się frontu, podjęto decyzję o ewakuacji obozu. Ponad 1000 więźniów zostało zmuszonych do udziału w marszu śmierci do obozu koncentracyjnego KL Buchenwald. Wyczerpująca i brutalna trasa zakończyła się tragicznie – zaledwie 399 osób dotarło do celu 12 marca 1945 r.
19 marca 1945 r. z obozu w Hartmannsdorfie odjechał ciągnik z dwiema przyczepami, na których znajdowali się ostatni, skrajnie wyczerpani i chorzy więźniowie. Trasa transportu wiodła przez Frydlant do obozu Zittwerke, położonego na przedmieściach Zittau (dzisiejsza Sieniawka). W czasie całodziennej podróży życie straciło trzech więźniów.
Dziś pamięć o tragicznych wydarzeniach związanych z AL Hartmannsdorf oraz marszem śmierci jest wciąż żywa. To świadectwo okrucieństwa wojny, ale także hołd dla tych, którzy doświadczyli niewyobrażalnego cierpienia.
![](https://zawidow.eu/wp-content/uploads/2025/02/znaczek-2-1-1024x1024.png)
Źródło: zawidow.eu