Komu przysługuje świadczenie ratownicze?
Świadczenie ratownicze przysługuje strażakowi ratownikowi OSP, który czynnie uczestniczył jako członek OSP w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych (wymagany bezpośredni udział co najmniej raz w roku) – przez co najmniej 25 lat (w przypadku mężczyzn) oraz 20 lat (w przypadku kobiet). Przy naliczaniu okresu czynnego uczestnictwa w działaniach ratowniczych nie jest wymagane zachowanie ciągłości wysługi lat w OSP. Prawo do świadczenia ratowniczego przysługuje strażakowi OSP, który osiągnął: a) w przypadku mężczyzn – 65. rok życia, b) w przypadku kobiet – 60. rok życia.
Ile wynosi świadczenie ratownicze?
Na podstawie art. 16 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 244) strażakowi ratownikowi OSP przysługuje świadczenie ratownicze (corocznie waloryzowane) z tytułu wysługi lat w OSP w wysokości 273 zł.
Ważne
Od dnia 1 marca 2025 r. kwota świadczenia ratowniczego przysługującego strażakom ratownikom ochotniczych straży pożarnych wynosi 273,00 zł, wcześniej było to 200 zł.
Czy OSP liczy się do emerytury?
Tak, na podstawie powyższych regulacji i ww. kwot uznaje się, że OSP liczy się do emerytury. Trzeba jednak pamiętać, że świadczenie ratownicze przyznaje się na wniosek zainteresowanego złożony do komendanta powiatowego (miejskiego) PSP – tj. organu przyznającego, właściwego dla siedziby jednostki OSP, do której należy strażak ratownik OSP. Świadczenie wypłaca Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA: wypłata następuje miesięcznie, do 15. dnia każdego miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym przyznano świadczenie ratownicze (art. 18 ust. 2 ustawy).
Przykład
Wzór wniosku o przyznanie świadczenia określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 2 lutego 2022 r. (Dz.U. 2022 r. poz. 316) wydany na podstawie art. 17 ust.11 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych – można znaleźć tutaj.
Jakie zmiany dla strażaków OSP?
Zmiany, które zaszły na skutek wprowadzenia ustawy dotyczą kwestii formalnych bo legitymacji. Podstawowym celem ustawy jest ponowne uregulowanie zasad wydawania legitymacji strażakom ratownikom ochotniczych straży pożarnych (OSP) oraz osobom, którym przyznano świadczenie ratownicze.
Jak było? W dotychczasowym stanie prawnym strażak ratownik OSP, na czas pełnienia tej funkcji, oraz osoba posiadająca uprawnienie do świadczenia ratowniczego, na czas posiadania uprawnienia do tego świadczenia, powinni otrzymywać w celu identyfikacji i korzystania z dodatkowych świadczeń legitymację OSP. Legitymacja ta, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 1 czerwca 2022 r. w sprawie legitymacji strażaka ratownika ochotniczej straży pożarnej lub osoby posiadającej uprawnienie do świadczenia ratowniczego (Dz. U. poz. 1274), jest elektroniczną kartą procesorową w formie karty identyfikacyjnej wykonanej z tworzywa sztucznego. Ustawa zastępuje legitymację w formie karty z tworzywa sztucznego, dokumentem mobilnym w aplikacji mObywatel, w rozumieniu ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel (Dz. U. z 2024 r. poz. 1275 i 1717).
Szacowano, że w ciągu 10 lat koszt emisji wyniesie około 12,8 miliona złotych przy łącznej liczbie około 230 tysięcy kart. Niemniej jednak zamówienie 9 000 blankietów przez Komendę Główną PSP w październiku 2023 roku nie przełożyło się na wydruk ani jednej legitymacji. Procedury administracyjne i techniczne blokowały proces, przez co system popadł w impas. Dostosowanie regulacji do aplikacji mObywatel jest więc spójne z innymi funkcjonalnościami tej aplikacji. Zatem co jest najważniejszego w tym zakresie:
- Zastąpienie karty fizycznej dokumentem mobilnym w aplikacji mObywatel.
- Prowadzenie centralnego rejestru legitymacji w systemie teleinformatycznym pod nadzorem ministra właściwego do spraw administracji bądź Komendanta Głównego PSP.
- Uproszczenie procedury wydawania – wniosek strażaka kierowany do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który wprowadza dane do rejestru.
- Sześciomiesięczny okres vacatio legis pozwalający na przygotowanie narzędzi informatycznych.
Co daje elektroniczna legitymacja dla strażaków OSP w aplikacji mObywatel?
Wprowadzenie elektronicznej legitymacji w aplikacji mObywatel rozwiązuje długoletni problem braku dostępu do dokumentu potwierdzającego status strażaka ochotnika. System mobilny gwarantuje:
- bezpieczeństwo instytucjonalna. Nieuprawniona nie będzie mogła posługiwać się kartą strażaka OSP;
- natychmiastową weryfikację w terenie i instytucjach, w miejscach gdzie strażak OSP pełni służbę;
- zmniejszenie kosztów związanych z produkcją i dystrybucją plastikowych kart;
- lepszą integrację z innymi e-usługami cyfrowymi państwa;
- bezpieczeństwo danych i łatwość aktualizacji w czasie rzeczywistym
Korzyści dla strażaków ochotników i organizacji- jakie?
Niewątpliwie istnieją też korzyści dla strażaków OSP w zw. z wprowadzonymi zmianami:
- Prostota i wygoda – legitymację ma się zawsze przy sobie, wystarczy smartfon;
- Przejrzysty rejestr – eliminacja błędów przy ręcznym wprowadzaniu danych;
- Szybsze reagowanie – natychmiastowy dostęp do informacji o uprawnieniach ratowniczych;
- Skala oszczędności – wykorzystanie istniejącej infrastruktury informatycznej minimalizuje potrzeby budżetowe.
Kiedy wchodzi w życie ustawa?
Ustawa wchodzi w życie 8 kwietnia 2026 r.
Uchwalona zmiana ustawy to istotny krok w kierunku praktycznego wsparcia ochotniczych straży pożarnych. Elektroniczna legitymacja w aplikacji mObywatel eliminuje dotychczasowe bariery, usprawnia procedury i wpisuje się w nowoczesną wizję cyfrowej administracji. Dzięki temu strażacy ochotnicy zyskują realne narzędzie potwierdzające ich status i uprawnienia, a państwo – efektywniejszy system zarządzania danymi. Wszystko to należy ocenić pozytywnie.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych (Dz.U. 2025 poz. 900)
Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 244)
Źródło: infor.pl
