Związek partnerski a małżeństwo

Projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich został przygotowany przez Ministerstwo ds. Równości. Najważniejszą kwestią sporną w koalicji było przysposobienie dziecka biologicznego przez drugiego z partnerów związku. „Tu faktycznie zrobiliśmy taki kompromisowy krok do tyłu i zdecydowaliśmy się na zapisy tylko o małej pieczy” – tłumaczyła ministra ds. równości Katarzyna Kotula. Partner będzie miał prawo do uczestniczenia w sprawowaniu bieżącej pieczy nad dzieckiem pod władzą rodzicielską drugiej z osób i w wychowaniu jego dziecka. Związek partnerski nie da również możliwości wspólnej adopcji zewnętrznej.

Procedura zarejestrowania związku partnerskiego ma być prostsza niż zawarcia małżeństwa

Zgodnie z projektem, związek partnerski będzie można zawrzeć w urzędzie stanu cywilnego. Osoby, które go zawrą, będą mogły nosić wspólne nazwisko. Procedura zarejestrowania związku będzie prostsza niż zawarcia małżeństwa. Podobnie będzie z rozwiązaniem związku. Będzie to można zrobić na zgodny wniosek obu osób lub jednej. Osoby tej samej płci, które zawarły małżeństwo za granicą, będą mogły złożyć urzędzie stanu cywilnego oświadczenie, które będzie de facto formą zawarcia związku partnerskiego.

Projekt ustawy wprowadzającej związki partnerskie zakłada zmiany w ponad 200 obowiązujących obecnie ustawach m.in. ustawie Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawie o podatku od spadków i darowizn, a nawet ustawie o Policji, o Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej.

Partnerzy mają być zaliczeni do I grupy podatkowej, którą tworzą członkowie najbliższej rodziny

Osoby w związku partnerskim będą miały prawo do wspólnego opodatkowania dochodów. Partnerzy będą zaliczeni do I grupy podatkowej, którą tworzą członkowie najbliższej rodziny. Osoby te będą także mogły skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania odziedziczonego po partnerze majątku, przekazanej przez niego darowizny i zachowku. Partnerzy w związku będą mogli skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania pożyczki pieniężnej. Projekt zakłada możliwość zawarcia majątkowej umowy partnerskiej w formie aktu notarialnego, która ustanowi wspólność majątkową.

W przypadku ustaw z obszaru pomocy społecznej, definicje rodziny uwzględnią osobę w związku partnerskim… Zobaczmy teraz jakie są różnice między rejestrowanym związkiem partnerskim a małżeństwem.

Prostsza procedura zarejestrowania związku partnerskiego niż zawarcia małżeństwa

Jak wyjaśnia ustawodawca, ważnym jest podkreślenie, że rejestrowany związek partnerski w wielu miejscach różni się od małżeństwa. Przede wszystkim procedura zarejestrowania związku partnerskiego jest prostsza, bardziej elastyczna i mniej sformalizowana – także ze skróconym czasem pomiędzy złożeniem zapewnień o braku przeszkód do zawarcia związku a jego zarejestrowaniem – 14 dni (w przypadku małżeństwa – 30 dni). Nie ma też możliwości zawarcia związku partnerskiego w formie wyznaniowej ani nie ma wymogu zawierania go w formie uroczystej.

Kolejną różnicą jest to, że okolicznością wyłączającą zawarcie związku partnerskiego jest wiek poniżej 18 lat i brak możliwości uzyskania sądowej zgody na zawarcie związku poniżej 18 roku życia. Rejestrowany związek partnerski nie tworzy też powinnowactwa, czyli więzi prawnej między partnerami/partnerkami, a krewnymi partnera/partnerki. Ustawa o rejestrowanych związkach partnerskich wprowadza też nowy stan cywilny, chociaż związek partnerski jest formą bardziej elastyczną niż małżeństwo w kontekście sposobu organizowania wspólnego życia (ograniczony katalog praw i obowiązków w stosunku do praw i obowiązków małżonków, zastąpienie pojęć “wspólne pożycie” i “wspólne życie” pojęciem „tworzenie związku” i „pozostawanie w związku”).

Rozdzielność majątkowa, a nie – jak w przypadku małżeństwa – wspólność majątkowa małżeńska

W rejestrowanych związkach partnerskich domyślną formą stosunków majątkowych między partnerami jest rozdzielność majątkowa, a nie – jak w przypadku małżeństwa – wspólność majątkowa małżeńska. Nie jest też możliwa wspólna adopcja zewnętrzna dzieci przez osoby będące w rejestrowanym związku partnerskim, ani nie jest też możliwe przysposobienie wewnętrzne dziecka osoby w związku partnerskim.

W rejestrowanych związkach partnerskich nie ma też, jak w małżeństwie, domniemania rodzicielstwa – jeśli dziecko urodzi się w trakcie trwania związku partnerskiego, ojciec musi je uznać w urzędzie stanu cywilnego. Partner/partnerka rodzica nie ma prawa wykonywania władzy rodzicielskiej – może jedynie podejmować decyzje dotyczące życia codziennego dziecka.

Ustanie rejestrowanego związku partnerskiego różni się od ustania małżeństwa

Również ustanie rejestrowanego związku partnerskiego różni się od ustania małżeństwa. Związek partnerski ustaje bez wyroku sądu rozwodowego, na zgodny wniosek stron lub na wniosek jednej z osób będących w związku partnerskim. Ustanie związku nie jest zależne od wystąpienia przesłanki trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, a także nie obejmuje orzekania o winie. Związek partnerski może być zawsze rozwiązany przez osoby partnerskie, nie ma ograniczeń. Rejestrowanych związków partnerskich nie dotyczą też przepisy o ustaleniu nieistnienia związku – możliwe jest wyłącznie unieważnienie związku partnerskiego (a więc związek partnerski ustaje dopiero w momencie orzeczenia nieważności). Nie przewidziano instytucji separacji dla związku partnerskiego.