Nie mam już urlopu, a potrzebuję wziąć wolne. Co zrobić?

Koniec roku kalendarzowego niekiedy zaskakuje pracowników z wykorzystanym w pełni urlopem wypoczynkowym. Sezon urlopowy minął i zdarza się, że w ostatnich miesiącach roku nie można już wziąć wolnego. A co w sytuacji, kiedy mimo wszystko musimy wziąć dzień lub kilka dni wolnego od pracy? W przypadku choroby, kierujemy się oczywiście do lekarza po zwolnienie lekarskie. Jeśli jesteśmy zdrowi, również możemy skorzystać z kilku rozwiązań.

1.    Opieka na dziecko zdrowe z art. 188 Kodeksu pracy

Jeśli konieczność wzięcia wolnego wiąże się z opieką nad dzieckiem zdrowym do 14 roku życia, korzystamy z art. 188 Kodeksu pracy. Rodzicom przysługują 2 dni (lub 16 godzin) na rok kalendarzowy. Niewykorzystane przepadają. Zbliża się koniec roku, warto więc sprawdzić, czy oby na pewno skorzystało się z tego uprawnienia.

2.    Urlop siła wyższa

Podobnie jak opieka z art. 188 KP, urlop z tytułu siły wyższej również przysługuje w wymiarze 2 dni lub 16 godzin na rok. To nowe uprawnienie w prawie pracy, funkcjonuje bowiem od 2023 roku. Urlop ten uregulowany został w art. 148¹ Kodeksu pracy. Z tego zwolnienia od pracy można skorzystać, kiedy występują pilne sprawy rodzinne spowodowane chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W trakcie przebywania na tym zwolnieniu pracownik otrzymuje tylko 50% wynagrodzenia.

3.    Urlop opiekuńczy

Nowością w Kodeksie pracy jest także urlop opiekuńczy. Przysługuje w wymiarze 5 dni na rok kalendarzowy w celu sprawowania osobistej opieki nad osobą bliską. Jeśli więc taka okoliczność występuje, można zawnioskować o ten urlop. We wniosku trzeba wskazać imię i nazwisko osoby wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika, w przypadku syna, córki, matki, ojca lub małżonka ‒ stopień pokrewieństwa z pracownikiem, w przypadku innej osoby wymagającej opieki lub wsparcia ‒ adres zamieszkania tej osoby. Decydując się na ten urlop, należy pamiętać, że nie otrzymamy wynagrodzenia ani zasiłku.

4.    Urlop bezpłatny

Kolejnym pomysłem w przypadku konieczności zwolnienia się z pracy jest urlop bezpłatny (art. 174 KP). Jak sama nazwa wskazuje za czas trwania tego urlopu nie otrzymuje się wynagrodzenia. Dodatkowo nie są opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Nie ma limitu dni urlopu bezpłatnego. Wszystko zależy od porozumienia się z pracodawcą – może to być kilka dni, tygodni, miesięcy, a nawet lat.