Zgodnie z ustawą o Karcie Dużej Rodziny z 5 grudnia 2014 r. – rodziny wielodzietne mogą wystąpić o Kartę Dużej Rodziny.

Karta Dużej Rodziny: dla kogo?

Kartę Dużej Rodziny mogą uzyskać członkowie rodziny wielodzietnej, która – zgodnie z ustawą – została zdefiniowana jako rodzina, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci bez względu na ich wiek. Członkami takiej rodziny są:

  1. rodzic (rodzice) – przez którego rozumie się także rodzica (rodziców) zastępczych lub osobę (osoby) prowadzącą rodzinny dom dziecka;
  2. małżonek rodzica;
  3. dziecko

Prawo do posiadania KDR przysługuje dziecku, jeżeli w dniu składania wniosku o przyznanie Karty co najmniej troje dzieci w rodzinie jest:

  1. w wieku do ukończenia 18. roku życia;
  2. w wieku do ukończenia 25. roku życia – w przypadku gdy dziecko uczy się w:
    1. szkole – do dnia 30 września następującego po końcu roku szkolnego,
    2. szkole wyższej – do dnia 30 września roku
      – w którym jest planowane ukończenie nauki

W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, prawo do posiadania Karty Dużej Rodziny przysługuje bez ograniczeń wiekowych.

Karta Dużej Rodziny: komu nie przysługuje?

Prawo do posiadania Karty Dużej Rodziny nie przysługuje rodzicowi, którego sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub któremu sąd ograniczył władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej, chyba że sąd nie pozbawił go władzy rodzicielskiej lub jej nie ograniczył przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w stosunku do co najmniej trojga dzieci. Nie przysługuje także rodzicowi zastępczemu lub prowadzącemu rodzinny dom dziecka, w przypadku gdy sąd orzekł o odebraniu im dzieci z uwagi na niewłaściwe sprawowanie pieczy zastępczej.

Karta Dużej Rodziny: na jak długo?

Karta Dużej Rodziny przyznawana jest rodzicom, małżonkowi rodzica na czas nieokreślony. Dziecko otrzymuje KDR do ukończenia 18. roku życia lub odpowiednio do dnia 30 września następującego po końcu roku szkolnego, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej placówce, lub, w przypadku szkoły wyższej, do dnia 30 września roku, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej placówce, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia.

Dziecko legitymujące się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mające powyżej 18 lat, otrzymuje KDR na okres ważności orzeczenia. Dziecku umieszczonemu w rodzinnej pieczy zastępczej KDR przysługuje na czas umieszczenia w danej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka. Zaś osobie przebywającej w dotychczasowej rodzinie zastępczej albo w rodzinnym domu dziecka odpowiednio do dnia 30 września następującego po końcu roku szkolnego, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej placówce, lub, w przypadku szkoły wyższej, do dnia 30 września roku, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej placówce nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia.

Karta Dużej Rodziny: wniosek

Karta Dużej Rodziny oraz jej duplikat przyznawane są i wydawane na wniosek członka rodziny wielodzietnej. We wniosku należy wskazać, czy wniosek dotyczy karty tradycyjnej, czy elektronicznej. W przypadku gdy karta elektroniczna ma być realizowana za pomocą aplikacji mObywatel, udostępnienie karty elektronicznej nie wymaga składania wniosku, o ile członek rodziny wielodzietnej posiada już ważną kartę tradycyjną lub kartę elektroniczną. Wniosek o przyznanie lub wydanie KDR należy złożyć w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania członka rodziny wielodzietnej. W przypadku zmiany danych lub miejsca zamieszkania, która skutkuje zmianą gminy, należy wystąpić o nową KDR. W przypadku zgubienia KDR, kradzieży lub innego sposobu utracenia karty, wójt wydaje duplikat KDR. W przypadku gdy członkowi rodziny wielodzietnej, na jego wniosek, została już udostępniona karta elektroniczna i następnie członek rodziny wielodzietnej wnioskuje o wydanie karty tradycyjnej, wydanie Karty podlega opłacie w wysokości 10 zł.

Karta Dużej Rodziny: opłata za duplikat

KDR wydawana jest bezpłatnie. Jednakże należy się liczyć z pewnymi opłatami, jeżeli trzeba będzie wydać np. duplikat karty. Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 27 lutego 2025 r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny oraz wysokości kosztów gminy związanych z przyznaniem tej Karty oraz wydaniem jej duplikatu, za wydanie duplikatu KDR osoba zainteresowana zapłaci 16 zł. W 2024 r. koszt ten wynosił 15 zł. W przypadku, gdy zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności, w szczególności dotyczące sytuacji materialnej lub zdrowotnej rodziny wielodzietnej, wójt może, na umotywowany wniosek, zwolnić członka rodziny wielodzietnej z ponoszenia powyższej opłaty.

Karta Dużej Rodziny: wyższe finansowanie, dotacja celowa dla gmin

Zgodnie z art. 29 Ustawy o KDR, realizacja zadań gminy związanych z przyznaniem Karty Dużej Rodziny należy do zadań z zakresu administracji rządowej. A koszt realizacji tych zadań finansowany jest ze środków budżetu państwa. Wojewodowie dokonują podziału dotacji celowej z budżetu państwa na poszczególne gminy.

W obwieszczeniu z 27 lutego 2025 r. zwiększono także finansowanie zadań gminy wynikających z ustawy o KDR. Od 1 marca 2025 r. koszt realizacji ustawy przez gminę za obsługę zadań gminy związanych z przyznawaniem Karty wynosi 25 zł za jedną rodzinę wielodzietną w gminie. W 2024 r. koszt ten wynosił 24 zł.

W przypadku gdy po przyznaniu Kart członkom rodziny wielodzietnej zmieniła się liczba członków rodziny wielodzietnej skutkująca koniecznością przyznania kolejnej Karty lub w przypadku przyznania nowej Karty członkowi rodziny wielodzietnej, który był już posiadaczem Karty, lub w przypadku stwierdzenia utraty prawa do posiadania Karty, koszt realizacji ustawy przez gminę od 1 marca 2025 r. wynosi 8 zł za przyznanie Karty. W 2024 r. koszt ten wynosił 7 zł.

Zwiększone zostały także koszty związane z wydaniem duplikatu Karty Dużej Rodziny. Koszt realizacji ustawy przez gminę za wydanie duplikatu Karty oraz wydanie karty tradycyjnej – w przypadku gdy członkowi rodziny wielodzietnej, na jego wniosek, została już udostępniona karta elektroniczna, od 1 marca 2025 r. wynosi 6 zł. W 2024 r. koszt ten wynosił 5 zł.

Źródło: infor.pl