Zasiłek macierzyński 2024 i 2025

Kodeks pracy reguluje zasady dotyczące udzielania urlopu macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje za okresy, które odpowiadają okresom urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, a także urlopu ojcowskiego. Przyznawany jest niezależnie od długości posiadania ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek macierzyński 2024 i 2025: komu przysługuje

Zasiłek macierzyński przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo lub dobrowolnie: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom wykonującym pracę nakładczą, osobom pracującym na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług oraz osobom, które z nimi współpracują, a także osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej, osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, osobom pracującym odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, osobom odbywającym służbę zastępczą, a także osobom duchowym.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego

Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego wynosi:

• 20 tygodni (140 dni) w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• 31 tygodni (217 dni) w przypadku urodzenia dwójki dzieci podczas jednego porodu,
• 33 tygodni (231 dni) w przypadku urodzenia trójki dzieci podczas jednego porodu,
• 35 tygodni (245 dni) w przypadku urodzenia czwórki dzieci podczas jednego porodu,
• 37 tygodni (259 dni) w przypadku urodzenia piątki i więcej dzieci podczas jednego porodu.

Zasiłek macierzyński wypłacany za okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Można skorzystać z 6 tygodni urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego jeszcze przed porodem, a pozostałą jego część po porodzie. W razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.

W przypadku przyjęcia dziecka lub dzieci na wychowanie, okres wypłaty zasiłku także zależy od tego ile dzieci zostało przyjętych jednocześnie na wychowanie. Zasiłek macierzyński przysługuje na dziecko, które nie ukończyło 14 roku życia w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia. Przysługuje także na dziecko, które nie ukończyło 7 roku życia, a jeżeli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny – do czasu, aż skończy 10 lat w przypadku przejęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza. W przypadku przyjęcia jednego dziecka na wychowanie, wynosi 20 tygodni, w przypadku dwójki – 31 tygodni, trójki – 33 tygodnie, czwórki – 35 tygodni, a w przypadku przyjęcia na wychowanie piątki lub więcej dzieci – 37 tygodni. Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego nie może być krótszy niż 9 tygodni.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego

Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje w wymiarze 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka. W przypadku urodzenia dwójki dzieci lub więcej, bądź przyjęcia dwójki dzieci lub więcej na wychowanie, przysługuje w wymiarze 43 tygodni. W przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec, którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia albo dziecko w wieku do 14 roku życia i wystąpienia do sądu w sprawie jego przysposobienia, przysługuje w wymiarze 38 tygodni. Urlop rodzicielski w powyższym wymiarze przysługuje łącznie obojgu pracownikom – rodzicom dziecka.

W przypadku dzieci posiadających zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, okres urlopu rodzicielskiego za który przysługuje zasiłek macierzyński wydłuża się. Jest to 65 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka oraz 67 tygodni w przypadku urodzenia dwójki dzieci. Urlop rodzicielski w powyższym wymiarze przysługuje łącznie obojgu pracownikom – rodzicom dziecka.

Należy pamiętać, że każdy pracownik – rodzic dziecka – posiada wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Nie można przenieść tego prawa na drugiego rodzica. Z zasiłku można skorzystać zarówno jednorazowo, lub w maksymalnie pięciu częściach. Ostatnia z nich może przypadać najpóźniej do końca roku, w którym dziecko skończy sześć lat.

Zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu ojcowskiego

Pracownik – ojciec dziecka – w celu sprawowania opieki nad dzieckiem, ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do dwóch tygodni. Prawo to przysługuje do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia lub w przypadku przysposobienia dziecka, przysługuje do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia. Można go wykorzystać jednorazowo, bądź podzielić na dwie równe części.

Łączenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego

W przypadku, gdy pracownica złoży wniosek do pracodawcy w ciągu 21 dni  po porodzie, lub przyjęciu dziecka na wychowanie o udzielenie urlopu macierzyńskiego (bądź urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, wysokość podstawy zasiłku za cały okres wyniesie 81,5 proc. We wniosku nie można uwzględnić nieprzenaszalnej części urlopu rodzicielskiego. Za nieprzenaszalne 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego rodzica, zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków

Jeszcze przed wakacjami ministra rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przedstawiła założenia projektu wydłużającego urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków. Dodatkowy urlop macierzyński ma być wykorzystywany bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przed pracowników – rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz pracowników – rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji. Dodatkowy urlop macierzyński ma być fakultatywny, udzielany na wniosek i wykorzystywany w jednej części. Zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 100 proc. podstawy zasiłku. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni, w zależności od okresu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko lub masy urodzeniowej dziecka.