I Dni Kahlbauma GörlitZgorzelec to nowy polsko-niemiecki projekt edukacyjny opracowany i realizowany przez Stowarzyszenie Europrymus Zgorzelec, wolontariuszy „Inicjatywy PRO Kahlbaum” oraz Entwicklungsgesellschaft Niederschlesische Oberlausitz mbH Görlitz, przy wsparciu finansowym Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Zamiarem organizatorów jest przybliżenie uczniom oraz przedstawicielom świata nauki, kultury i polityki ze Zgorzelca i Görlitz tych wątków w historii Gӧrlitz, które pokazują rozwój opieki zdrowotnej i lecznictwa oraz udział przedstawicieli tutejszego środowiska lekarskiego w badaniach przyczyniających się do rozwoju nauk medycznych. W ramach projektu przypomniane zostało nieistniejącego już, założone 169 lat temu przez Hermanna Andreasa Reimera, „sanatorium dla epileptyków” oraz sylwetka, praca i życie jego późniejszego właściciela, nieco zapomnianego już, ale wybitnego psychiatry – dr. Karla Ludwiga Kahlbauma, który kierował szpitalem od 1867 roku do 15 kwietnia 1899 roku, kiedy zmarł. Pod jego kierownictwem szpital zdobył międzynarodowe uznanie, ale też zmienił profil, stając się jedną z pierwszych klinik, które starały się leczyć pacjentów, a nie tylko ich izolować. Jego staraniem przy szpitalu powstał też ośrodek wychowawczy dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi. Budynki szpitalne zostały bardzo starannie zaprojektowane i urządzone, a otaczający rozległy teren wyróżniał się dbałością. Na fotografiach i pocztówkach z tego okresu gӧrlitzki zakład przypomina raczej luksusowy hotel z przyległym parkiem niż szpital. Od 1899 r. kliniką zarządzał jego syn, Siegfried.
W psychiatrii dr Karl Ludwig Kahlbaum reprezentował kierunek kliniczno-nozologiczny. Nauka zawdzięcza mu pojęcia katatonii, którą opisał w 1874 r., hebefrenii, cyklotymii, werbigeracji. Wyróżniał dośrodkowe, ośrodkowe i odśrodkowe funkcje psychiczne, co później rozwinął Wernicke w swojej teorii obwodów odruchów psychicznych. Zauważył, że zaburzenia o różnej etiologii mogą mieć podobny obraz kliniczny i na tej podstawie sformułował założenia koncepcji reakcji egzogennych, wyprzedzając Bonhoeffera. W 1863 roku opracował i przedstawił w swojej pracy „Die Gruppierung der psychischen Krankheiten und die Einteilung der Seelenstörungen” własną klasyfikację chorób psychicznych, dając tym samym mocną podstawę dla badań klinicznych w psychopatologii i nozologii psychiatrycznej. Niedoceniany przez współczesnych, znalazł uznanie dopiero po śmierci.
Obecnie obiekty dawnej kliniki psychiatrycznej Kahlbauma są brane pod uwagę jako możliwe lokum siedziby przyszłego Niemieckiego Centrum Astrofizyki, co dałoby drugie życie temu zapomnianemu, a przecież bardzo ważnemu i ciekawemu miejscu, które zapisało się w historii miasta piękną kartą.
I Dni Kahlbauma zorganizowane w ramach wspólnego projektu przez wolontariuszy „Inicjatywy PRO Kahlbaum” oraz Stowarzyszenie DPFA Europrymus Zgorzelec i Entwicklungsgesellschaft Niederschlesische Oberlausitz mbH Görlitz pokazuje, jak przeszłość i przyszłością przenikając się, uwypuklają potencjał regionalnego dziedzictwa kultury i historii medycyny, a przy tym wzmacniają potencjał rozwojowy naszego mikroregionu.
„I Dni Kahlbauma GörlitZgorzelec – Dziedzictwo to PRZYSZŁOŚĆ to Dziedzictwo”, rozpoczęły się 10 i potrwają do 17 kwietnia. Otworzyło je spotkanie w auli DPFA Europrymus w Zgorzelcu.
W dalszej części programu 10 kwietnia znalazły się jeszcze:
- prezentacja historii inicjatywy wolontariackiej „PRO Kahlbaum”,
- wykład prof. Güntera Gustava Hasingera dla licealistów w języku angielskim „Najnowsze wyniki z kosmosu: w drodze do Niemieckiego Centrum Astrofizyki”
- wprowadzenie do wystawy „Życie i praca dr. Karla Ludwiga Kahlbauma – wgląd w historię psychiatrii w Gӧrlitz”.
W kolejnych dniach, tj. w poniedziałek 15 i środę 17 kwietnia zaplanowano upamiętnienie 125. rocznicy śmierci dra Kahlbauma na Cmentarzu Komunalnym, przy grobie rodziny Kahlbaumów (15.04.), Dzień informacji o dr. Kahlbaumie w Gӧrlitz, wykład „Zapobieganie demencji” oraz zwiedzanie z przewodnikiem śladami Reimera i Kahlbauma.
Źródło: DPFA
